صاعد بن مخلد

---

صاعد بن مخلد، وزیر مسیحی الموفق عباسی بود که به‌دست او مسلمان شد. وی در دوراندیشی و نویسندگی در میان بزرگان زبانزد بود و از بزرگ‌ترین بخشندگان به‌شمار می‌رفت.

۱ - معرفی اجمالی

---

وزیری از مردم بغداد بود. در آغاز مسیحی بود، سپس به‌دست الموفق عباسی مسلمان شد. الموفق او را وزیر کرده، به ا و لقب ذوالوزارتین داد. در دوراندیشی، نویسندگی، بزرگواری و بزرگ‌منشی در میان بزرگان زبانزد بود و از بزرگ‌ترین بخشندگان به‌شمار می‌رفت.

الموفق برای پیکار با عمرو بن لیث از او پول خواست، و او از پرداخت آن خودداری کرد و میان آن دو کدورت پیدا شد، لذا الموفق او را در سال ۲۷۲ق زندانی و اموالش را که بسیار هم بود مصادره کرد. صاعد تا سال ۲۷۵ق در زندان ماند، آن‌گاه او را به‌خانه‌ای در غرب بغداد منتقل کردند تا در آن اقامت گزیند. سرانجام در همان خانه درگذشت.

۲ - مدح بحتری

---

بحتری او را طی قصیده‌ای مدح کرد که قسمتی از آن چنین است:

«خداوند، الموفق را برای گزینش کارهای درستِ ملوکانه و پرهیز از کژی‌ها موفق کرد. او صاعد را برای بالاترین جایگاهی که ستارگان نیز از رسیدن به آن ناتوان می‌شوند، مناسب و شایسته دید (و به او وزارت بخشید).

پس عدالتش را چگونه می‌بینید در حالی که گرگ و میش در روزگارش همزیستی مسالمت آمیز دارند! هنگامی که رایزنانِ خردمند از ارائه نظرِ درست درمانده می‌شوند، اوست که نظرهای استوار و سنجیده را عرضه می‌کند و راه درست را نشان می‌دهد».

۳ - پانویس

---